Каардынацыйная рада: таксічны актыў ці важны элемент архітэктуры дэмсіл?

Каардынацыйная рада (КР) ператварылася ў адзін з найбольш супярэчлівых праектаў дэмакратычных сіл. Яна з’яўляецца важнай платформай узгаднення інтарэсаў розных гульцоў грамадзянскай супольнасці і часткай архітэктуры дэмакратычнага руху на чале з Ціханоўскай. КР ураўнаважвае амбіцыі розных палітычных суб’ектаў, якія імкнуцца манапалізаваць прадстаўнічыя пазіцыі і, адпаведна, рэсурсы. З іншага боку, КР мае істотныя негатыўныя рэйтынгі з шлейфам скандалаў, расчараванняў і рэзанансных абвінавачванняў у дачыненні да яго чальцоў.

Каардынацыйная рада імкнецца інтэграваць шырокае кола актараў дэмакратычнага руху ў сваю дзейнасць. Аднак асобныя лідары з апазіцыйнага асяроддзя наўрад ці зацікаўлены ва ўдзеле ў гэтым інстытуце. Адасабленне ад КР дазваляе прыцягваць крытыкаў кааліцыі Ціханоўскай і развіваць асабістыя палітычныя праекты.

Персаналізаваныя палітычныя праекты застаюцца больш папулярнымі ў асяроддзі беларусаў, чым спробы стварыць супольныя платформы. Гэта звязана як з адсутнасцю ў грамадскім асяроддзі працяглага досведу парламентарызму, так і з агульным спадам цікавасці да грамадска-палітычнай дзейнасці падчас аўтарытарнай рэакцыі.

КР узнікла ў перыяд высокай палітычнай мабілізацыі грамадства ў сітуацыі лідарскага вакууму. Пасля прэзідэнцкай гонкі-2020 Ціханоўская знаходзілася ў вымушанай эміграцыі і не паспела заявіць прэтэнзіі на палітычнае лідарства. У гэты час асноўныя гульцы дэмакратычнага руху ўнутры краіны кансалідавалі высілкі для ўзмацнення пазіцый, ангажавання шырокага кола беларусаў і стварэння адзінага суб’екта для перамоў з рэжымам. Гэтаму спрыялі пазітыўныя чаканні ў грамадстве хуткага дэмакратычнага транзіту. Паступова роля КР у руху трансфармавалася па выніках некалькіх хваль рэпрэсій, а таксама ўмацавання лідарства Ціханоўскай.

У 2024 годзе ў дэмакратычным руху пераважаюць ультыматыўная рыторыка і дэзінтаграцыйныя працэсы на фоне працяглай аўтарытарнай рэакцыі, звужэння аўдыторыі і скарачэння рэсурсаў.

Такім чынам, КР застаецца важным інструментам узгаднення інтарэсаў унутры дэмакратычнага руху, а таксама будоўлі эфектыўнай камунікацыі з замежнымі партнерамі і прасоўвання інтарэсаў грамадзянскай супольнасці.