Дэмсілы перад выбарамі 2024: абсентэізм і дэматываваны актыў

Некаторыя палітарганізацыі і актывісты плануюць удзел у выбарах парламента і мясцовых саветаў. Аднак у дэмакратычным руху пераважаюць байкотныя настроі з-за дэматывацыі і стомленасці актыву ад працяглых рэпрэсій.

Частка палітарганізацый дэкларуе гатоўнасць да ўдзелу ў выбарах у парламент і мясцовыя саветы 2024 года, нягледзячы на рэпрэсіі і абмежаванні для апанентаў рэжыму і іншадумцаў. Экс-кандыдат у прэзідэнты 2020 года Чэрачань абвясціў пра намер стаць кандыдатам у дэпутаты Палаты прадстаўнікоў. Ён акрэсліў партыйную падтрымку ў гэтым пытанні з боку БСДГ, якая знаходзіцца ў стане ліквідацыі.

У сваю чаргу Офіс Ціханоўскай, АПК і КР ігнаруюць электаральны каляндар рэжыму. Тэматыка выбарчай кампаніі-2024 і супольных падыходаў не з’яўляецца топавай у парадку працы дэмсіл. Большасць палітарганізацый прытрымліваецца байкотных падыходаў, а прыхільнікі перамен дэматываваны працяглымі рэпрэсіямі.

Дэмсілы мабілізуюць прыхільнікаў зняць асабістыя зберажэнні ў беларускіх банках. Гэта рэакцыя на ўказ Лукашэнкі, адпаведна якому ахоўнікі рэжыму атрымліваюць доступ да банкаўскай таямніцы і кантролю над фінансамі людзей. Калі грамадства адгукнецца на прапанову, банкаўская сістэма можа значна пацярпець з-за валютна-фінансавай дэстабілізацыі.

Аднак апаненты Лукашэнкі — у пераважнай большасці менавіта яны з’яўляюцца аўдыторыяй незалежных медыя — хутчэй за ўсё не маюць значных зберажэнняў у беларускіх банках. Тады як у дэпалітызаванай аўдыторыі значна знізіліся бар’еры ў дачыненні да захадаў рэжыму па абмежаваннях правоў. Тым больш што магчымае ўмяшальніцтва сілавікоў у банкаўскую таямніцу мае адтэрміноўку па часе.

Дэмсілы ізалявалі прадстаўнікоў рэжыму ад удзелу ў мерапрыемствах з нагоды ўручэння Нобелеўскай прэміі. Ціханоўская выступіла супраць афіцыйнага Мінску як фігуранта ўрачыстасцей ў Стакгольме. Нобелеўскі фонд адклікаў запрашэнні амбасадараў з Беларусі разам з афіцыйнымі прадстаўнікамі ад Расіі і Ірана з-за абурэння ў Швецыі і Украіны. У сваю чаргу Наталля Пінчук,  жонка палітзняволенага – лаўрэата прэміі 2022 года Алеся Бяляцкага, выступіла на Нобелеўскай канферэнцыі міру-2023.

Культурныя ініцыятывы і прадстаўнікі беларускай культуры, якіх пераследуе рэжым Лукашэнкі, умацоўваюць супрацу ў эміграцыі. У Варшаве прайшоў фестываль беларускай музыкі “Грай”.

Дэмсілы працягваюць камунікацыю з урадамі Польшчы і балтыйскіх краін. Мэта — прадухіліць абмежаванні ў дачыненні да звычайных беларусаў, але ўзмацніць санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі. На Еўрапейскім форуме ў Альпбахе Ціханоўская заклікала захаваць сувязі між беларусамі і Еўропай.

Ціханоўская сустрэлася з прэм’ерам Балгарыі, міністрамі замежных спраў Славакіі і Канады з актуальнай павесткай: дапамога беларускім добраахвотнікам і ветэранам, ізаляцыя рэжыма Лукашэнкі.

Рэгулярныя заклікі прэзідэнта Літвы Наўседы аб пераглядзе правіл атрымання ВНЖ беларусамі пакуль не знаходзяць падтрымкі ў літоўскім парламенце, што з’яўляецца вынікам працы дэмсіл з тамтэйшым грамадствам і палітыкамі.

Такім чынам, частка палітарганізацый і актывістаў вылучаць кандыдатаў падчас выбараў у парламент і мясцовыя саветы. Хаця, хутчэй за ўсё, у дэмруху будуць панаваць абсентэісцкія і байкотныя настроі.